Woensdagmorgen zat ik, gezien het tijdsverschil, ’s ochtends om 07.15 klaar om te Skypen met een contactpersoon in Nepal. Helaas was hij nog niet online. Ook een half uur later niet. Op mijn mailtje reageerde hij niet. Ik begon me onzeker te voelen en vroeg me af of ik misschien toch te direct was geweest in mijn e-mail en liep terug naar huis.
Volgende week maandag geef ik een presentatie voor het vak antropologie. De opdracht is om een bepaalde groep mensen uit te kiezen en je te verdiepen in hun cultuur. Meestal is hier geen kant-en-klaar lijstje van, maar observeer je aspecten van hun cultuur om een indruk te krijgen. Zo kun je een indruk krijgen door de kleding te bekijken (modern of traditioneel, huid bedekt of zichtbaar), door bepaalde gebruiken te observeren, zoals het huwelijk en geven advertenties ook een indruk. Ik heb daarom boeken gelezen over de Nepalese cultuur en religie, de dagelijkse gebruiken, een Nepalese comedy en een bruiloft bekeken op Youtube en een Nepalese nieuws website bezocht. En ik had een Skype gesprek gepland met een Nepalees. Opvallend genoeg kwamen er al voor dit gesprek twee belangrijke waarden aan bod!
Nadat Arjan mij via de mail had geïntroduceerd bij een contactpersoon in Nepal stuurde ik een mail met de vraag of ik wat vragen mocht stellen over de Nepalese cultuur. In deze mail stonden een aantal voorbeeldvragen voor een gesprek. Als reactie kreeg ik dat deze mail werd doorgestuurd naar iemand met een senior positie. Deze senior reageerde dat hij graag iets wilde uitleggen, maar niet via de mail. Communicatie gaan bij voorkeur persoonlijk in een gesprek. Dat was overtuiging nummer 1!
Terug naar dat geplande Skype gesprek: een half uurtje nadat ik thuis was gekomen stuurt hij me een berichtje dat hij beschikbaar is en hebben we een leuk en leerzaam gesprek. Wanneer we het hebben over hoe ‘tijd’ wordt ervaren in verschillende culturen zegt hij: ‘Vanmorgen voelde jij je waarschijnlijk schuldig omdat ik niet op het afgesproken moment online was. Maar ik niet, er was gewoon iets tussen gekomen’. En hij legt verder uit hoe er in een organisatie wel gepland wordt en op bepaalde tijd afgesproken wordt, maar dat dat in familiekring niet gebeurd, dan wordt er niet op de klok gelet: ‘… een samenzijn is afgelopen als op een bepaald moment iemand gaat staan om te vertrekken’. Een afspraak of meeting is er wanneer de benodigde personen er zijn (en niet perse op het geplande tijdstip). En dat was overtuiging nummer 2!
Wanneer je kennis hebt over iemands overtuigingen en waarden, dan begrijp je waarom keuzes misschien anders gemaakt worden dan jij zou doen. En dat voorkomt onbegrip of soms misschien zelfs veroordeling. En dat geeft een betere start voor het bouwen van een relatie! Dat is in crosscultureel leven of werken relevant, maar is het eigenlijk niet in elke relatie belangrijk?